Hoofdstuk 5 - Wonen: een passende plek voor iedereen

Inleiding

Ieder mens heeft ruimte nodig. Ruimte om te wonen, te werken, te reizen en te recreëren. Maar de ruimte is beperkt, belangen botsen. Natuur, stikstof, woningnood, klimaat en economie, produceren en consumeren, de keuzes van de ChristenUnie zijn ingegeven door het beschermen van het natuurlijk evenwicht dat God in de schepping heeft gelegd. Duurzaam ruimtegebruik is het uitgangspunt.

Meer dan enige andere stad in Nederland staat Almere bekend als ‘blauw-groene’ woonstad. In een kleine vijftig jaar is de stad gegroeid van nul tot ruim 215.000 inwoners. De nieuwe stad zorgt voor een unieke woonbeleving met veel water en veel groen. Maar ook hier geldt dat wonen zoveel meer is dan het hebben van een goed en betaalbaar huis. Wonen gaat over samenleven, over samenhang, over gemeenschappen in een straat, buurt of wijk.

De beschikbaarheid van de juiste woningen is helaas niet vanzelfsprekend. Er is landelijk sprake van een groot woningtekort en dat is in Almere niet anders. Er zijn lange wachtlijsten voor sociale huurwoningen en de prijzen van koopwoningen zijn de afgelopen jaren sterker gestegen dan het landelijk gemiddelde. De gemeente speelt een belangrijke rol in het beschikbaar en betaalbaar houden van wonen in de stad. Onze keuzes van nu hebben gevolgen voor de leefomgeving van toekomstige generaties. Ecologische, economische en demografische ontwikkelingen maken het mogelijk en noodzakelijk dat er een omslag komt: van sloop en nieuwbouw naar hergebruik, van bebouwen van de open ruimte naar hergebruik en herstructurering van al bebouwd gebied.

Met de Woonvisie 2020 zet de gemeente Almere in op een groei met 24.500 woningen in tien jaar. De ChristenUnie ondersteunt die ambitie van harte. De ChristenUnie staat voor de kansen van starters en jonge gezinnen, voor waardig wonen voor ouderen, voor geschikte huisvesting voor studenten en voor betaalbaar en duurzaam wonen voor iedereen. En de ChristenUnie staat voor het behouden en ontwikkelen van het unieke karakter van Almere: met diversiteit in de stedelijke ontwikkeling (Duin, Nobelhorst, Oosterwold, etcetera), veel groen, water, ruimte en innovatieve woonconcepten.

Daarom is de ChristenUnie er scherp op dat de uitwerking van de Woonvisie de woningmarkt op de juiste wijze stimuleert, zodat starters een steuntje in de rug krijgen, er voldoende passende huurwoningen zijn en er ruimte is voor particuliere (nieuw)bouw.

Beschikbare woningen

De ChristenUnie wil dat aan het eind van de komende periode (2022-2026) 65% van de groeiambitie uit de Woonvisie 2020 is gerealiseerd (16.000 woningen), met prioriteit voor jongeren en jonge gezinnen.
De Woonvisie 2020 dient als uitgangspunt voor de spreiding tussen sociale nieuwbouw, woningen voor kwetsbare doelgroepen en ouderen en eventueel een aanwijzing voor huisvesting voor arbeidsmigranten.
In de vrije sector moeten middenhuur-woningen beschikbaar komen voor meer mensen. De gemeente maakt afspraken met projectontwikkelaars en verhuurders over inkomenseisen.
De gemeente ontwikkelt voor buurten en wijken leefbaarheidsbeleid samen met betrokkenen zoals welzijnswerk, politie, onderwijs, bewoners, corporaties.
Om groene ruimte buiten én binnen de steden te behouden, blijven we inzetten op slimme verdichting binnen de stadskernen.
Met name aan de oost- en westkant van Almere (Oosterwold en Pampus) zijn mogelijkheden om aantrekkelijke woonlandschappen tot stand te brengen in combinatie met natuurontwikkeling.
De ChristenUnie is voor een zelfwoonverplichting, zowel bij nieuwbouw als bij bestaande bouw (zodat huizen niet opgekocht worden door beleggers). Daarmee reguleert de gemeente meteen ook de toeristische verhuur beter.
De ChristenUnie wil dat Almere een verhuurvergunning invoert. Hiermee kunnen malafide verhuurders en dito bemiddelingsbureaus effectief worden bestreden en vooral studenten en arbeidsmigranten beter worden beschermd tegen wanpraktijken.
De gemeente stimuleert woonzorgprojecten (Beschermd/Beschut Wonen), meergeneratiewoningen, en andere (collectieve) woonvormen voor kwetsbare inwoners zoals senioren en jongeren met psychiatrische problematiek.

Betaalbare woningen, ook voor jongeren en studenten

Wonen is voor woningeigenaren die al decennia een huis bezitten meestal goed betaalbaar, voor jongeren en huurders in de vrije sector is betaalbaar wonen in Almere een heel ander verhaal. Daar maken we ons grote zorgen over.

Betaalbaar starten: Starters moeten in Almere hun wooncarrière kunnen beginnen zowel in een huur- als een koopwoning. We reserveren een deel van de te bouwen en vrijkomende sociale huurwoningen voor starters, die op hun beurt doorstromen zodra hun inkomensniveau dat toelaat.
Bij koopwoningen wordt er naast de startersleningen gezocht naar nieuwe instrumenten zoals bijvoorbeeld Duokoop (de koper koopt alleen de woning en niet de grond) en koopgarant (kopen met korting meestal via de woningstichting).
De gemeente investeert maximaal in betaalbare studentenhuisvesting en woningen voor jongeren. De doelstelling van de Woonvisie (1.500 studenteneenheden en 2.000 jongerenwoningen) geldt voor de ChristenUnie als minimum.
In Almere onderzoeken we de mogelijkheden voor ‘duo-wonen’: Jongeren en senioren delen een (senioren)woning, zodat jongeren een woonstart kunnen maken en er tegelijk sprake is van een bepaalde mate van ondersteuning voor de oudere(n).

Woningcorporaties

De ChristenUnie wil dat de gemeente woningcorporaties de ruimte geeft om innovatief, vraaggericht en toekomstbestendig te kunnen bouwen. De inzet hierbij is vooral meer sociale en (lage) middeldure huurwoningen zoals appartementen en studio’s voor starters en gescheiden gezinnen. Woningcorporaties hebben een blijvende taak ten aanzien van de leefbaarheid, op het niveau van de buurt en de wijk. Daarbij organiseren corporaties het leefbaarheidsbeleid niet alleen voor maar vooral mét de bewoners in Almere.

De gemeente besteedt in de prestatieafspraken met de woningcorporaties aandacht aan de beschikbaarheid van goede sociale huurwoningen, de leefbaarheid in wijken en de sociale koopsector, eventuele verkoop bestaande voorraad woningen, het aantal nieuw te bouwen woningen, verduurzaming, het aantal te vestigen statushouders en andere doelgroepen zoals mensen vanuit de beschermde woonvorm naar zelfstandig wonen met ambulante begeleiding.

Duurzaam (ver)bouwen

Verduurzaming van de woningvoorraad is een immense opgave en vooral ook een zaak van lange adem. Bij de energietransitie is isolatie van woningen van groot belang. Deze transitie raakt alle terreinen van onze economie en samenleving, niet in het minst de gebouwde omgeving.

Bij nieuwbouw gaat het niet alleen om energiebesparing en gasvrij bouwen, maar ook om klimaatbestendigheid, zowel voor wat betreft de omgang met water en hitte als met duurzame materialen.

We willen dat Almere beter gebruik maakt van de huidige juridische mogelijkheden en verkent wat er extra nodig is, zoals aanpassing van het Bouwbesluit.
We willen dat de gemeente in de komende raadsperiode ruimte geeft aan pilots met bouwen op basis van energievriendelijke, natuurlijke en herbruikbare grondstoffen en materialen (biobased) en waar mogelijk daar zelf initiatief toe neemt.

Ruimte en natuur

Een belangrijk deel van ons leven maken we gebruik van gemeentelijke voorzieningen. De straatverlichting werkt, de straat ligt er netjes bij, er zijn bosjes en grasvelden. We kunnen ons veilig en snel verplaatsen, recreëren en genieten van de natuur. De ChristenUnie denkt ook aan groepen die minder makkelijk hun weg vinden, mensen met rollator, blindenstok of kinderwagen; iedereen moet in onze gemeente zijn of haar weg kunnen vinden.

Ook moet Almere zich voorbereiden op klimaatverandering en de effecten daarvan zoals hoosbuien, hittegolven, droogte, zeespiegelstijging (en daarmee van de ons omringende meren) en grondwaterpeilveranderingen. Juist bij de inrichting van de openbare ruimte moeten daar nu keuzes in gemaakt worden, vindt de ChristenUnie. Met meer ruimte voor water en groen wordt de stad robuuster. Tegelijk geeft dit weer meer kansen voor biodiversiteit in de stad.

Per 1 juli 2022 komt er een nieuwe wet: de Omgevingswet. Doel van deze wet is het eenvoudiger maken van regels en meer ruimte bieden aan participatie. De nieuwe wet moet bestaande wetten vervangen en zorgen voor een samenhangende én gebiedsgerichte benadering. De overgang naar de Omgevingswet is een enorme operatie die niet alleen het ruimtelijke domein aangaat maar ook het sociale- en gezondheidsdomein.

De ChristenUnie zet zich in voor het behoud van het landschap en voor de bescherming van het milieu en de biodiversiteit.Natuur is kwetsbaar, zeker op de jonge grond van Flevoland. De gemeente moet bijdragen aan behoud, verbetering en een harmonieuze ontwikkeling van de leefomgeving. Daarbij speelt mee dat de gemeente nog tot ongeveer 2028 grond kan verkopen; het is dus zaak hier toekomstbestendig beleid op te ontwikkelen.

Bij het aanbesteden van onderhoud en aanleg van de openbare ruimte probeert de gemeente Almere zoveel mogelijk van de Sustainable Development Goals na te streven.
Onze gemeentelijke gebouwen krijgen zo veel mogelijk groene gevels en daken.
Gemeentebestuurders, raadsleden en ambtenaren in Almere maken jaarlijks een toegankelijkheidswandeling met ervaringsdeskundigen. Zo wordt men zich in het stadhuis bewust van het belang van toegankelijkheid.
De gemeente geeft ruimte aan inwoners om hun wijk of straat in eigen beheer te onderhouden.
Bij de uitvoering van de Omgevingswet werkt de gemeente Almere nauw samen met de provincie Flevoland en het Waterschap.
De ChristenUnie is voor een participatieverordening waarin beschreven staat op welke manier burgers inspraak hebben bij de uitvoering van de nieuwe Omgevingswet.
De gemeente stimuleert natuur- en milieueducatie op scholen.
Regionale Energie Strategie (RES): De ChristenUnie pleit voor een goede balans tussen het belang van duurzame energieopwekking en het belang van landschappelijke waarde. De gemeente Almere moet organisaties en bewoners uit de omgeving actief betrekken bij het uitwerken van de plannen.

Mobiliteit

Goede wegen, paden en OV-verbindingen zijn noodzakelijk om economische, sociale en culturele activiteiten te ondernemen. Mobiliteit brengt mensen bij elkaar. Maar de groeiende mobiliteit mag niet ten koste gaan van onze leefomgeving.

Almere kent een unieke en veilige infrastructuur. Dat wil niet zeggen dat er geen verbetering mogelijk is. De ChristenUnie gaat zich de komende periode verder inzetten voor verduurzaming van de mobiliteit (volledig CO2-neutraal in 2040), voor het vermijden van overbodig verkeer en voor vergroting van het aandeel lopen, fietsen en openbaar vervoer in de totale mobiliteit in Almere.

Om deze duurzame mobiliteitstransitie te realiseren investeren we in sociaal veilige wandelroutes, in onderhoud en verbetering van het fietsnetwerk, in snelle, frequente en rechtstreekse busverbindingen en in een goede afstemming tussen mobiliteit en ruimtelijke ontwikkeling.

De ChristenUnie pleit voor verbreden, verbeteren en veiliger maken van het Spoorbaanpad als een van de belangrijkste doorgaande fietsroutes.
Betere ontsluiting Oosterwold. De groei van Oosterwold vereist meer en frequentere (buurt-) busverbindingen. Dit moet in ieder geval bij de nieuwe OV-concessie worden gerealiseerd maar de gemeente stimuleert ook de huidige aanbieder om de bestaande lijnen uit te breiden.
De ChristenUnie is voorstander van de Ijmeer-verbinding met Amsterdam, in combinatie met de ontwikkeling van stadsdeel Pampus.
De ChristenUnie wil dat de gemeente een actieplan deelauto’s opstelt waarmee aanbod en gebruik van deelauto’s wordt gestimuleerd, zodat er minder blik op straat komt en de overgang van bezit naar gebruik bevorderd wordt. Zo kunnen woonstraten vergroend en autoluw worden ingericht en hebben voetgangers, fietsers en spelende kinderen daar het primaat. Zo stimuleren we in Almere duurzame mobiliteit, worden wijken leefbaarder en veiliger en is er plaats voor meer woningen.
In Almere wenden we de opbrengsten van het parkeerbedrijf aan om de kwaliteit van de openbare ruimte en de bereikbaarheid te bevorderen. Hierbij hebben investeringen in duurzame mobiliteit (lopen, fietsen, OV, deelauto’s) prioriteit.
De gemeente Almere werkt actief mee aan het realiseren van verkeerslessen op basisscholen en bij instellingen en stimuleert dat scholen zich aansluiten bij het verkeersveiligheidslabel. (www.verkeersveiligheidslabel.nl).
De gemeente stimuleert elektrisch rijden door het aantal laadpalen in hetzelfde tempo uit te breiden als de groei van het aantal elektrische auto’s en de wachtlijst voor aanvragen hiervoor terug te dringen.
De ChristenUnie pleit voor het weren van grotere vrachtwagens uit het centrum.
De ChristenUnie wil onderzoek naar nut en noodzaak van milieuzones in Almere, waarbij oude vervuilende auto’s worden geweerd om daarmee de luchtkwaliteit te verbeteren.