Pour encourager les autres
Op 14 maart 1757 werd Admiraal John Byng op het commandodek van HMS Monarch, die voor anker lag in de Solent bij Southampton, geëxecuteerd. Hij was door de krijgsraad veroordeeld omdat ‘hij zich niet tot het uiterste had ingespannen tegen de vijand in een zeeslag of in de achtervolging’. Na een wetswijziging in 1745 moest een dergelijke veroordeling automatisch tot de doodstraf leiden.
Deze executie werd later afwisselend genoemd: ‘de ergste juridische misdaad in de annalen van het land’ en ‘juridische moord’, om meerdere redenen. Byng was met een brakke, onvoldoend uitgeruste en geëquipeerde vloot erop uitgezonden om te zorgen dat Minorca niet in Franse handen zou vallen. Tijdens een zeeslag bij Minorca tegen de Fransen had hij zich goed geweerd, maar toen de tegenpartij er vandoor ging, had hij vanwege de conditie van zijn schepen niet de achtervolging voortgezet, maar was naar Gibraltar gezeild om zijn vloot op te kalefateren en in oorlogsconditie te brengen. Voor hij kon terugkeren naar Minorca werd hij onder arrest naar Engeland gevoerd en voor de krijgsraad gebracht, die hem veroordeelde. Niet voor lafheid of ontrouw, maar omdat hij een (superieure) vijand niet tot het uiterste had achtervolgd. Op basis van de wet kon de krijgsraad geen andere beslissing nemen[1]. 

Niemand was gelukkig met deze veroordeling. Het land niet, het parlement niet, de Lords of the Admiralty niet en premier Pitt niet. De enige echter die er iets aan kon doen, koning George II, weigerde Byng pardon te verlenen. Hij was een politieke vijand van de premier, die hem om politieke redenen min of meer gedwongen had zijn aanspraken op het Keurvorstendom Hannover op te geven. De gram van George was de werkelijke doodsoorzaak voor Byng[2]. 

 In zijn satirische verhaal Candide laat Voltaire zijn hoofdpersoon de executie van een Engelse marineofficier bijwonen. Daar liet hij zich vertellen: "Dans ce pays-ci, il est bon de tuer de temps en temps un amiral pour encourager les autres.”[3] Deze cynische uitspraak bezat een kern van waarheid. Na de dood van Byng wisten marineofficieren dat elke stommiteit vergeven kon worden, maar een gebrek aan agressiviteit nooit. Als u geïnteresseerd bent in wat dit heeft betekend voor de mentaliteit van de Engelse marine, zijn de boeken uit de Aubrey-Maturin serie van Patrick O’Brian een fantastische mogelijkheid om erachter te komen.

Pour décourager les autres
Een Nederlands-Iraanse vrouw, Zahra Bahrami is op 28 januari 2011 in Tehran opgehangen. In 2009, tijdens een Kerstvakantiebezoek aan haar zoon in Iran werd de 45-jarige vrouw gearresteerd op verdenking van drugsbezit en deelname aan ‘anti-regeringspraktijken’. Enkele weken terug werd ze al ter dood veroordeeld voor drugsbezit en haar stond een tweede proces te wachten voor haar beweerde lidmaatschap van een monarchistische oppositiepartij, propaganda tegen het Iraanse regime en 'oorlogvoering tegen God[4]'. Het lijkt er nu op dat Ahmadinejad, of de man die hem aan de riem heeft, ayatollah Khameini, heeft besloten dat het geen zin had langer te wachten met ophangen, omdat toch wel vaststond dat de rechtszaak daarop zou uitdraaien. 

Deze affaire lijkt veel op wat admiraal Byng is overkomen, met dit verschil echter dat, hoe barbaars in de 18e eeuw de Articles of War in Engeland ook nog waren, de veroordeling van Byng een logisch gevolg was van de letterlijke wetstekst. Misschien zal men hetzelfde ook beweren van de veroordeling van Zahra Bahrami, want Iran zal vast wel wetten hebben die verbieden wat haar ten laste wordt gelegd. De grote vraag is echter of de tenlastelegging ook klopt met de feiten. Die twijfel zal nooit meer worden weggenomen, want als de Nederlandse vertegenwoordiging in Iran al systematisch de toegang tot een Nederlandse onderdaan is geweigerd, hoeven we er ook niet op te rekenen dat we ooit een betrouwbaar verhaal zullen krijgen over wat haar is aangedaan. 

We mogen er dus gerust van uitgaan dat deze terechtstelling, in tegenstelling tot die van Byng, bedoeld is ‘pour décourager les autres’[5]. Wie zijn die anderen die ontmoedigd moeten worden? Alle Iraniërs die denken dat het bezit van een dubbel paspoort een zekere rechtsbescherming biedt in een staat waar overigens het recht voor de eigen burgers met voeten getreden wordt. Ten tweede alle Iraniërs die denken dat contacten met deze mensen misschien kunnen helpen om het illegitieme bewind van Ahmadinejad te ondergraven. Ten derde moeten vrouwen niet denken dat het dragen van een hoofddoek, of hun vrouw zijn op zichzelf, enige bescherming biedt[6]. En, niet te vergeten, de buitenlanden die niet de illusie moeten koesteren dat ze, langs diplomatieke kanalen of anderszins enige invloed kunnen uitoefenen op wie men in Iran wel of niet wil ophangen. Dat Nederland hiervoor als geschikt voorbeeld is uitgekozen en niet bijvoorbeeld de VS, zegt wellicht iets over de achting die Iran ons land toedraagt en het geringe effect dat men verwacht van onze woede-uitbarstingen. Zoals we nu weten hebben onze woede-uitbarstingen het niveau van gesputter niet overschreden. 

Op het punt van walgelijk cynisme geven George II en Ahmadinejad elkaar niets toe. De hoop dat regeringsleiders in de ruim 200 jaar na George II aan menselijkheid gewonnen zouden hebben is dus een illusie gebleken. In Engeland is men in elk geval zover, dat de executie van Byng wordt gezien als de ergste juridische misdaad in de annalen van het land, maar zo ver zal de juridische moord op Zahra Bahrami het wel nooit brengen. Op het gebied van juridische misdaden heeft het tirannieke, vrijheid hatende, vrouwvijandige Iraanse regiem namelijk een reputatie op te houden.
Mijn hart gaat daarom uit naar minister Uri Rosenthal, die dat blijkbaar niet heeft onderkend en die daarom een slechte nacht heeft gehad nadat hij hoorde van de executie. Het had misschien niet geholpen als hij zich wel tot het uiterste had ingespannen om haar te redden, maar dat zullen we nooit meer weten, nietwaar? Gelukkig lijkt hij nu te beseffen dat Nederlandse onderdanen in Iran voortdurend gevaar lopen, omdat we nooit weten wanneer Ahmadinejad weer eens de puntjes op de i wil zetten.

Het raadsel van het voorzetsel dat met een hoofdletter geschreven wordt.
Is het u wel eens opgevallen dat de PVV (Partij Voor de Vrijheid) de enige partij is die voorzetsels in haar naam ook met een hoofdletter schrijft? .Andere partijen met voorzetsels, voeg- of lidwoorden in hun naam schrijven die woordjes met een kleine letter (PvdA, PvdD) of laten ze weg (VVD).
Ik heb me vaak afgevraagd hoe dit eigenlijk zit. Dat Wilders na het verlaten van de VVD niet meer met een D in zijn partijnaam wilde aankomen, kan ik billijken want, als ’t puntje bij ’t paaltje komt was het die D in VVD die hem toen de kou heeft ingejaagd. Dat ligt dan even gevoelig. Gelukkig is ondertussen ook duidelijk geworden dat hij ook verder weinig met democratie heeft. Daar kunnen we ook begrip voor opbrengen, want absolute vrijheid zoals hij die voor zichzelf claimt, gaat nu eenmaal niet samen met democratie, want daarbinnen wordt jouw vrijheid beperkt door die van anderen. Dat kunnen we dus niet hebben, want als je absoluut vrij wilt zijn, moeten anderen wel naar jou luisteren.
Tot zover de politiek-filosofische achtergronden. Terug naar de realiteit. Waarom PVV en niet PvV of PvdV? Ik heb daar lang over lopen dubben, maar ik geloof dat ik er nu uit ben. 

Ik ontkom niet aan de conclusie dat Wilders een snaak is, een soort politieke Uilenspiegel. Hij heeft gebruik gemaakt van het feit dat de W van Wilders in de middeleeuwen geschreven werd als W. In het Frans heet de W daarom double vé, en in het Spaans uve doble. In het Engels is de W double-U, omdat in oude teksten, zeker als ze in steen gebeiteld waren, de U ook als V werd geschreven. 

De partijnaam PVV is dus eigenlijk een woordgrapje van Geert, waarmee de onderliggende betekenis wordt gemaskeerd. In zijn geest wordt PVV geschreven als PW. Als we ons dat realiseren springt de echte betekenis meteen in het oog; het is niet Partij Voor de Vrijheid, maar Partij van Wilders en daarmee is het raadsel van het voorzetsel dat met een hoofdletter geschreven wordt opgelost. Zo sluit de Partij van Wilders niet alleen aan bij de acroniemen traditie in de vaderlandse politiek, maar krijgt tegelijk een profiel dat aansluit bij de politieke werkelijkheid zoals wij die waarnemen.

Ze heffen het glas, doen een plas en laten alles zoals het was
Je hoeft geen PVV-sympathisant te zijn om eraan te twijfelen dat de rozenvingerige dageraad van de democratie nu eindelijk is aangebroken in het Midden-Oosten. Ik zal niet beweren dat men er niet om vraagt, maar wel dat democratie geen lamp is die aanfloept als je een schakelaar omdraait. Democratische samenlevingen groeien uit kleine zaadjes, moeten gevoed en gewaterd worden en hebben tijd nodig[7] om tot bloei te komen. Het kan er mee te maken hebben dat het Midden-Oosten over het geheel nogal zanderig is, dat je daar geen heersers ziet die democratische plantjes proberen te kweken. Hun lijflied lijkt te zijn: ‘I only promised you a rose garden’. 

Ik ben bang dat het er wel weer op zal uitdraaien dat handige lieden nieuwe kansen zullen zien om nu zelf eens de macht te grijpen. In het belang van het gemenebest en om orde en rust te herstellen zullen ze een tijdelijke[8] noodtoestand of de staat van beleg afkondigen. Ze zullen ook ‘democratische verkiezingen’ uitschrijven, maar zonder erbij te zeggen dat ze die met 99% van de stemmen zullen winnen. Als die charade achter de rug is, bouwen ze een feestje en gaan op de oude voet verder. Er zal al heel veel gewonnen zijn als de nieuwe, zelfgekozen autocraten het belang van hun onderdanen iets beter voor ogen houden dan de afzwaaiers, die de rest van hun leven van hun pensioen mogen genieten in een verzorgingstehuis voor afgedankte dictators, zoals bijvoorbeeld Saoedi Arabië.  

O, voor we het vergeten, laten we allemaal wel de schuld aan de Verenigde Staten geven, want die hebben volgens de veranderingsgezinden de oude regimes in het zadel gehouden, of de opstandelingen gesteund en nieuwe regimes op de bok geplaatst, of beide. Het maakt niet uit wat er gebeurt, het is altijd de schuld van de VS. Ik denk dat we dat erin moeten houden.

Jelte Huizenga
ChristenUnie raadslid 2006-2010

[1] Misschien iets voor Wilders en anderen om over na te denken als zij mandatoire straffen wil invoeren.

[2] Zijn familie en nazaten hebben zich hier nooit bij neergelegd. Nog in 2007 hebben ze gevraagd om postuum pardon, dat door de Minister van Defensie geweigerd werd. Dit is niet de laatste poging geweest.

[3] ‘in dit land is het verstandig van tijd tot tijd een admiraal dood te schieten, om de anderen aan te moedigen’.

[4] Net als veel moslims gelooft men in Iran niet dat hun god, ook zonder hun hulp, wel in staat is zijn vijanden te verslaan.

[5] ‘Om anderen te ontmoedigen’.

[6] De Ayatolla’s en hun volgelingen willen niet beschuldigd worden van seksediscriminatie.

[7] Zelf hebben we er eeuwen over gedaan.

[8] Bijvoorbeeld 19 jaar (Algerije) of 30 jaar (Egypte)