De Hoge Raad heeft diepe gronden
Vorige week heeft de Hoge Raad, ons hoogste civiele rechtscollege, uitgesproken dat het vrouwenstandpunt van de SGP niet door de beugel kan en heeft de Staat opgeroepen uitvoering te geven aan het VN-Vrouwenverdrag, dat vrouwendiscriminatie op kieslijsten verbiedt. Sindsdien heb ik mij afgevraagd hoe de SGP zich uit de positie waarin zij door deze uitspraak is gemanoeuvreerd kan redden. Ze kan verder gaan, maar dan iets sneller, op de weg die ze sinds haar oprichting in 1918 al afgelegd heeft in de richting van volledige gelijkberechtiging van vrouwen binnen de partij. Ook zonder dit proces zou ze daar uiteindelijk waarschijnlijk uitgekomen zijn. Ze kan ook gebruik maken van de zwakte van de uitspraak van de Hoge Raad: “Het gaat om politieke afwegingen en dát moet de regering doen.”
Dat politiek niet alleen een zaak van de regering is wordt meteen geïllustreerd door minister Ernst Hirsch Ballin die dit ongewenste kind bij de SGP op de stoep deponeert met de uitspraak: “Wij hopen dat ze bij zichzelf te rade gaan'' en door de heer Wim Kolijn (SGP-partijvoorzitter) die het arme schaap weer bij de minister voor de deur legt met:”de Staat is aan zet. De SGP wacht af wat de Staat doet''. Dit lijkt een goede aanzet voor een wedstrijd ‘om de politiek hete brei lopen’, waaraan ook andere partijen naar hartenlust kunnen meedoen. 

Zelf heb ik wel enige affiniteit met militaire tactici die de aanval als de beste vorm van verdediging zien. Dat is immers ook de reden waarom we in Afghanistan zitten? In dit geval denk ik, dat het mogelijk moet zijn om van de Clara Wichmanoverwinning een moderne versie te maken van de traditionele Pyrrhusoverwinning. 

Een goed aanknopingspunt kan dan gevonden worden in de uitleg die mevrouw Kathalijne Buitenweg van het Proefprocessenfonds Clara Wichmann, dat het proces tegen de SGP in 2003 startte, aan de uitspraak geeft. Ze hoopt op een snelle reactie van de regering die een eind moet maken aan de “discriminatie van vrouwen in de politiek''. Buitenweg meent dat deze uitspraak de vrijheid van meningsuiting van de SGP niet aantast. ”De SGP mag best vinden of zeggen dat vrouwen gediscrimineerd zouden moeten worden, maar zolang de huidige wetgeving luidt zoals die luidt, mag ze deze discriminatie niet in de praktijk brengen.'' 

Het lijkt mij daarom, dat de SGP in haar verkiezingsprogramma moet vastleggen dat haar vrouwenstandpunt niet veranderd is en dat alle kandidaten op haar kieslijst dit beginsel onderschrijven, ook de vrouwen onder hen die de partij, gedwongen door de uitspraak van de Hoge Raad, op de kieslijst heeft gezet.
Van de trouwe achterban mogen we verwachten dat ze hun stem zullen uitbrengen op een van de mannen die op de kieslijst staan. Dat geldt ook voor de vrouwen onder hen die zich door de Hoge Raad en Kathalijne niet in de hoek van ‘domme blondjes’ of ‘huppeltrutten’ latendrukken. Het is zelfs denkbaar dat er nogal wat kiezers zijn die de uitspraak van de Hoge Raad zo’n ingreep op de vrijheid van meningsuiting en (politieke) vereniging vinden, dat ze hun stem ook aan (mannelijke) SGP-kandidaten geven. Denkt u dat Kathalijne Buitenweg en haar aanhang hun achterban kunnen mobiliseren om op de vrouwelijke SGPers op de lijst te stemmen, om hen zodoende in de Tweede Kamer te krijgen; eventueel zelfs met voorkeurstemmen als ze een beetje onderaan de kieslijst staan? Of gaan we dan een nieuw proefproces aan, om vastgesteld te krijgen hoe de verdeling tussen mannen en vrouwen op de lijst moet zijn? Daar zullen alle andere partijen ook blij mee zijn. 

Op deze manier moet het kunnen lukken. Ik zie eigenlijk maar een ding dat een spaak in dit overwinningswiel kan steken. Dat is als Arie Slob (fractievoorzitter ChristenUnie) gelijk krijgt met zijn retorische vraag: “welke vrouw in vredesnaam onder staatsdwang op een SGP-kieslijst wil staan''. 

Als u meent dat ik een serieuze zaak belachelijk maak, kan ik alleen maar zeggen: “ik ben er niet mee begonnen, maar de Clara Wichmannstichting, en de Hoge Raad heeft meegedaan.” 

Wat ik echt navrant vind in de context van de inspanningen die de Clara Wichmannstichting zich heeft getroost om de SGP-vrouwen te bevrijden van onderdrukking, is een bericht dat omstreeks dezelfde tijd verscheen over de Jemenitische Ilham, 13 jaar oud, die vijf dagen nadat ze was uitgehuwelijkt is overleden aan de gevolgen van een ernstige bloeding aan haar geslachtsorganen. Als ik Ayaan Hirsi Ali mag geloven (en dat doe ik zeker op dit punt), komt uithuwelijken zonder toestemming van het meisje ook voor in westerse landen waar moslims zijn neergestreken. Gedwongen huwelijken lijken mij in flagrante strijd met artikel 16 van het VN-vrouwenverdrag. En dan hebben we het nog maar over één voorbeeld van vrouwonvriendelijke of zelfs vrouwvijandige gewoonten die immigranten hebben meegenomen uit de landen van herkomst. Net als Hans Wiegel zou de Clara Wichmannstichting zich moeten afvragen of er in de samenleving geen vrouwen zijn “die echt onderdrukt worden”. Het lijkt mij zinvoller voor deze stichting om zich sterk te maken voor de opheffing van keuzeonvrijheid voor vrouwen, dan op te komen voor vrouwen die echt wel zelf hun keuzes kunnen maken en aan haar bemoeizucht geen behoefte hebben. Die onderdrukte vrouwen hoeven daar toch niet eerst om te vragen? De SGP-vrouwen hoefden dat in elk geval niet. Of zit er toch iets in het vermoeden, dat je een beetje voorzichtig moet zijn met het bestrijden van misstanden die (misschien) te maken hebben met de islam en dat je je beter kunt richten op christenen, omdat die gemakkelijk over zich heen laten lopen? 

Fluitje van een cent?
Vorige week was er nog meer opbeurend nieuws, namelijk dat de Nederlandse Spoorwegen overwegen het reizen tijdens de spits duurder te maken. Op deze manier zou het spoorwegbedrijf de treinreizigers meer over de dag kunnen verspreiden. Gelukkig hebben ze dit idee niet helemaal zelf verzonnen, maar komt de spitsheffing uit de koker van een van de ambtelijke werkgroepen die zich de afgelopen maanden hebben beziggehouden met bezuinigingen die de overheid kan doorvoeren. Afgezien van deze spitsheffing, of liever er bovenop, ziet deze werkgroep ook nog wel iets in een tariefsverhoging van 10 procent voor alle kaartjes. 

Nu moet ik eerlijk bekennen dat deze ambtelijke werkgroepen op mij vooral indruk gemaakt hebben door de rigoureuze manier waarop ze hun messen hanteren. Ze zijn niet eerder tevreden dan wanneer het bloed eruit gutst. Maar met deze suggestie verdienen ze volgens mij een plakje bloedworst. Ik had namelijk de indruk, dat we bezig waren om door middel van rekeningrijden, eventueel opgeleukt met spitsheffingen, het autoverkeer binnen aanvaardbare perken te houden of, afhankelijk van uw voorkeur, in de tang te nemen. Een gewenst neveneffect hiervan zou moeten zijn, dat automobilisten hun vervoersbehoefte laten vervullen door het openbaar vervoer, in casu vooral de NS. En dat is het moment waarop we ook het reizen per OV in de spits duurder gaan maken? Kan iemand mij uitleggen wat de maatschappelijke meerwaarde van dit voorstel is? 

Er hangt nog steeds geen witte rook boven het stadhuis
om aan te geven dat de nieuwe coalitie een feit is. Informateur Hans Andersson is er weliswaar uitgekomen, zo heeft hij een paar dagen geleden verteld en hij heeft zijn advies uitgebracht over een mogelijke coalitie. Dit advies heeft echter een nieuwe storm veroorzaakt in de politieke vijver van Almere. Zijn voorkeur ging namelijk uit naar de combinatie PvdA, VVD, D66 en Leefbaar Almere. Mocht dit niet lukken, dan zou een samenwerking tussen de PvdA, VVD, CDA/ChristenUnie en de SP een tweede mogelijkheid zijn. 

Zoals we gewend zijn, hoeft meneer Huis nooit lang na te denken voor hij iets zegt. Hij beschouwt dit advies als een voorbeeld van ‘arrogantie en hoogmoed’. Niet zozeer vanwege de eerste optie, maar vooral vanwege de tweede. “Dat kun je toch niet maken tegenover de kiezers'', zegt Huis verontwaardigd. ”De PvdA heeft flink verloren, evenals het CDA, de ChristenUnie en de SP. Alleen de VVD is gelijk gebleven. Daarnaast zijn de verschillen tussen deze partijen zo ontzettend groot, dat college komt er echt niet.'' Maar de eerste optie komt er volgens hem ook niet, want: “Ik ben echt niet bereid GroenLinks te laten vallen, onder geen voorwaarde. Ik vind het schandalig dat GroenLinks in één adem met de PVV wordt genoemd als de partijen waarbij de 'programmatische' verschillen het grootst zijn. Dat verschil is er sowieso niet bij GroenLinks, want wij hebben met z'n drieën een gezamenlijk programma opgesteld.’’ Als je zoiets hoort, vraag je wel even af waarom ze dan niet als één blok de verkiezingen zijn ingegaan. Dan was al dit weinig overtuigende geknutsel achteraf overbodig geweest. 

Donderdagavond hebben we gespannen zitten wachten op het door meneer Pet aangekondigde plenaire debat met de PvdA over de (in)formatie. Het was daarom met een gevoel van teleurstelling dat we mevrouw Jorritsma al na een goed kwartier besteed aan besluitvorming ‘de borrel op de omloop’ hoorden aankondigen. De volgende dag lazen we in Almere Vandaag dat de reden voor het afblazen van het debat was, dat Ruud Pet nog hoopt op toenadering tussen zijn partij en de PvdA en niet met een debat de zaak op de spits wil drijven. Dat lijkt een verstandig besluit. Maar ik vraag me af of die toenadering bevorderd wordt door wat hij vervolgens beweert; dat het de onwelwillendheid van wethouder Duivesteijn is waardoor GL buiten de collegeboot valt, terwijl hij bovendien suggereert dat het niet Muurlink is die bij de PvdA de regie voert over de coalitievorming, maar Duivesteijn. Volgens mij kun je sommige gedachten beter niet publiceren, als je uit bent op toenadering. Je kunt dat achteraf ook niet altijd blijven afdoen met de opmerking, dat je niet verantwoordelijk bent voor wat de krant over jou schrijft. 

Ik moet toch even terug komen op die beschuldiging van ‘arrogantie en hoogmoed’. Was daar helemaal geen sprake van bij het optuigen van de Bende van Drie? Was dat niet een nadrukkelijke poging om door blokvorming een (in)formateur voor het blok van een onvermijdelijke keuze te zetten? Slikken of stikken?
Als ik het me goed herinner had mevrouw Cocky Kuipers in eerste instantie aarzelingen om D66 aan de ketting met Leefbaar Almere en Groen Links te leggen. Ze had er beter aan gedaan deze aarzelingen niet te overwinnen. Het toont maar weer aan dat niet alle politici tegenwoordig nog op de hoogte zijn van de sappigste stukken uit onze nautische folklore, anders had ze kunnen weten dat, als je één man als overtollig overboord zet, de aan hem vastgeketenden ook gaan. 

Het lijkt erop dat hier dus wel degelijk sprake is geweest van ‘hoogmoed en arrogantie’ en die hebben in dit geval ook tot de spreekwoordelijke val geleid. Overigens, als LA en D66 wel in het college zouden komen, zit er nog steeds maar één winnaar in: D66, en één extra verliezer: Leefbaar Almere. Gelukkig zou dat niets afdoen aan de omstandigheid dat die coalitie dan toch berust op een meerderheid van de kiezers. En dat is ook wat waard.

Jelte Huizenga
ChristenUnie raadslid 2006-2010