Wetenschappelijk politiek bedrijven
Ik ben al jaren lid van een klein groepje experimentele politici die zich er aan ergeren dat politiek zo vaak bedreven wordt op basis van onderbuik gevoelens, met uitschakeling van de rede en volkomen voorbijzien van wetenschappelijke ontwikkelingen. Wij geloven dat de integratie van wetenschap in het politieke bedrijf de redelijkheid, de effectiviteit en de kwaliteit ervan aanzienlijk kan verhogen.

De laatste jaren hebben wij in het geheim wat geëxperimenteerd met de toepassing van wetenschapsresultaten op politici. In het geheim, omdat je automatisch al verdacht bent als je je verstand in de politiek wilt gebruiken. Daarbij hebben we ook ontdekt dat je heel voorzichtig moet zijn met deze methode. Ik zal u een voorbeeld geven.


Een paar jaar geleden hebben we ons verdiept in de eigenschappen van oxytocine, waarvan u hiernaast plaatjes van de structuurformule en de oxytocine molecuul ziet. Dat zal u niet veel zeggen, maar wetenschappers wisten dat oxytocine een hormoon is dat voorkomt in alle zoogdieren. Zijn functie bij het opwekken van de bevalling en de melkgift was ook bekend, maar nu bleek dat het ook interessante effecten op gedrag had. In het kort kwamen die erop neer dat het de toenadering tussen twee zoogdieren makkelijker maakt. Bij mensen betekent dit vooral dat het wantrouwen tegenover de andere persoon afneemt. De Zwitserse onderzoeker Thomas Baumgartner en zijn collega’s van de Universiteit van Zurich ontdekten dat oxytocine van een volkomen normaal functionerend persoon een goedgelovige sukkel maakt. Daarom wordt oxytocine ook wel het ‘knuffelhormoon’ genoemd, omdat het onder andere vrijkomt bij fysiek contact met je geliefde[1] en bij het bevallen en voeden van je baby.

Toen wij de mogelijke betekenis van dit hormoon voor de politiek overwogen, bedacht een van ons: ‘Als we dat nu eens konden toedienen aan Wilders en zijn PVV-ers; zou dat niet een kwalitatieve schaalsprong betekenen in het politieke klimaat?’ Het leek de moeite waard deze gedachte om te zetten in een praktisch experiment. Maar hoe doe je dat? 

Gelukkig had het bedrijfsleven meteen het economische belang van deze ontdekking ingezien en binnen de kortste keren konden we via het internet sprays, bodylotions, bad & douchegel en massageolie bestellen. Ze hadden allemaal oxytocine als basis en beloofden nog meer dan de wetenschappers al hadden gedaan: Onze producten zijn zorgvuldig samengesteld uit natuurlijke, biologisch geproduceerde oliën en kruiden en bevatten onder meer enkele Oxytocine stimulatoren. Het gebruik hiervan stimuleert de natuurlijke aanmaak van Oxytocine door het lichaam. Uit onderzoek blijkt dat Oxytocine een positieve invloed kan hebben op het verhogen van het geluksgevoel, het gevoel van vertrouwen en verbondenheid en een verhoogde weerbaarheid tegen stress en verslaving! Het lichaam komt sneller tot rust en angst wordt onderdrukt. Oxytocine verhoogt het vertrouwen in uzelf en in uw omgeving. We hebben ook nog een Oxytocine-plus lijn waaraan feromonen zijn toegevoegd. Dit product geeft uw liefdesleven een nieuwe impuls en zorgt voor extra aantrekkingskracht.

Veel beter konden we het niet krijgen. We hebben nu al een paar jaren alle prominente PVV-ers onschuldig verpakte oxytocine-producten als cadeautjes van bewonderaars(ters) gestuurd; steeds met een stimulerend briefje erbij. Om geen verdenking op te roepen letten we erop dat iedereen een ander product of in elk geval in een andere verpakking kreeg en nooit op dezelfde tijd.

Tijdens de looptijd van ons experiment hebben we nauwgezet alle publieke uitingen van de PVV bijgehouden en geregistreerd om te zien of we de beloofde uitwerking (al) konden waarnemen. Wij vonden de uitkomsten nogal teleurstellend en begonnen ons af te vragen of we dit ‘resultaat gegarandeerd product’ wel op de juiste wijze hadden toegediend. Of zouden onze cadeautjes nooit aangekomen zijn omdat ze door de beveiliging zijn geconfisqueerd? Dat zou een ramp kunnen worden, want je wilt niet dat beveiligers goedgelovige sukkels worden.

Gelukkig blijkt nu het tegengestelde resultaat van ons experiment niet aan ons te liggen, maar aan gebrekkig wetenschappelijk onderzoek. Onderzoekers van de UvA hebben nu vastgesteld dat oxytocine maakt dat mensen de eigen groep positiever gaan beoordelen en leden van andere groepen juist gaan discrimineren omdat men de eigen groep superieur vindt. De onderzoekers denken dat ze hiermee voor het eerst een neurobiologische oorzaak hebben blootgelegd van etnocentrisme en vooroordelen.

Kortom; het ‘knuffelhormoon’ oxytocine is nu ontmaskerd als veroorzaker van vooroordelen, vreemdelingenhaat en discriminatie van buitenstaanders, terwijl het tot dusver werd beschouwd als een hormoon dat de mensen aardiger en menslievender maakt.

Zoals u ziet hebben deze resultaten van onze proefneming nu al het praktische bewijs geleverd voor deze nieuwste wetenschappelijke opvatting van de UvA. Tegelijk heeft ons experiment aangetoond hoe belangrijk het is de uitkomsten van wetenschappelijk onderzoek in de politiek te integreren[2].

Hoe staat het hiermee?
In Almere Vandaag las ik enige tijd geleden dat Vastgoedbedrijf Vesteda, beheerder Trinivast en de Verenigingen van Eigenaren (VVE’s) van appartementencomplex The Wave en de parkeergarage van appartementencomplex Side by Side het wachten op een onderzoek naar de oorzaak van alle lekkages in de gebouwen beu zijn.

Het komt mij voor dat ze het recht hebben om te vinden dat er nu eindelijk eens iets moet gebeuren. Waarom zij daarvoor de gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders in een brief oproepen om dat ‘iets’ te laten gebeuren is voor mij echter een raadsel.

Uit de rest van het stukje kreeg ik de indruk dat de gemeente aangesproken kan worden voor het probleem; als ik tenminste goed begrijp wat Ton van den Brink namens de VVE’s en Wouter Kooij namens Vesteda zeggen: “Dit oplossen gaat geld kosten en dat hebben ze (dus de gemeente?) niet. Dus horen we niets’’, en “Het komt er op neer dat het hele maaiveld vervangen moet worden. Dat gaat op den duur geld kosten, want die bovenlaag en onderlaag moeten volledig vervangen worden”. Volgens een globale berekening die Van den Brink gemaakt heeft zou het de gemeente zeker vijftien miljoen euro gaan kosten.

Volgens de heren zijn de drie partijen al vanaf begin 2010 in gesprek met de gemeente en hen zou (zo zeggen ze) een onderzoek beloofd zijn onder meer naar de gebruikte materialen en de gestelde technische eisen. Blijkbaar is dat onderzoek niet gedaan, niet afgemaakt, of nog niet vrijgegeven[3] en hebben ze daarom een brief aan de raad en het college gestuurd, want zeggen ze: “De politiek moet stappen ondernemen”.

Kijk, dat begrijp ik niet helemaal. Ik weet dat ik als burger het recht heb om het NIVEA-beginsel[4] toe te passen op alles wat de gemeente wil doen. Omgekeerd echter heb ik nooit gehoord, dat de politiek verplicht is iets te doen als ik zelf problemen heb in mijn voor- of achtertuin, zolang er andere (wettelijke) mogelijkheden zijn voor rechtsherstel. Als ik in een nieuw gebouw woon dat gebreken vertoont, spreek ik toch de architect of de bouwonderneming aan op wanprestatie of zo? Dat betekent misschien dat er geprocedeerd zal moeten worden en dat kost geld, maar volgens mij is Vesteda nog niet armlastig.

Misschien moet je ook extern onderzoek laten doen naar de oorzaken van de lekkage. Dat kost ook geld, Waarschijnlijk is voor de heren het spreekwoord ‘wie procedeert om een koe, legt er een op toe’ nog altijdlevendewerkelijkheid. Dan is het natuurlijk handig als je een deel van de kosten op derden kunt afschuiven, ook al hebben ze er niets mee te maken. Daar moet ik in eerste instantie wel van uitgaan, want als de gemeente verantwoordelijk gehouden kon worden voor deze situatie, zouden de heren allang een procedure tegen haar hebben opgestart. Dat kostenbeperking de werkelijke bedoeling van de manoeuvre is blijkt wel uit de zinsnede: “Maar ook om juridisch sterk te staan mocht het tot een rechtszaak komen”.

Ik begrijp dat The Wave en Side by Side tot de nok gevuld zijn met Hardwerkende Nederlanders, maar het komt me voor dat ‘de politiek’ ze maar even hun eigen boontjes moet laten doppen.

Jelte Huizenga
ChristenUnie raadslid 2006-2010