De grenzeloze generatie
Valt het u ook op, dat je tegenwoordig geen krant kunt openslaan of je wordt geconfronteerd met het merkwaardige fenomeen dat de ene helft van Nederland voortdurend bezig is de andere helft tot voorwerp van onderzoek te maken? En als al die onderzoeken nu nog de moeite van lezen (laat staan van onderzoeken) waard waren… Maar soms heb je uitzonderingen waarvan het bekijken van de resultaten van een onderzoek geen tijdverspilling is.
Zo heb ik bijvoorbeeld nooit geweten, en mensen in mijn omgeving hebben mij er ook nooit van beschuldigd, bij de ‘stille generatie’[1] te horen, maar dat komt misschien omdat ik praktisch in het laatste kwartaal vóór het aantreden van de ‘protestgeneratie’[2] geboren ben. Sindsdien kunnen nieuwe generaties steeds weer op een andere manier gedefinieerd worden; tenminste volgens de onderzoekers van Motivaction[3] in hun boek ‘De grenzeloze generatie en de eeuwige jeugd van hun opvoeders’. Deze generatie die geboren is na 1986 wordt door hen gekarakteriseerd als de ‘grenzeloze generatie’, of de ‘achterbankgeneratie’. Leden van deze generatie zouden zich focussen op uiterlijkheden, kicks, geld, status, consumptie en netwerken en niet zozeer op het eigen welzijn en dat van de maatschappij. Dat ze geen grenzen erkennen wil overigens niet zeggen dat er ook geen grenzen meer zijn; daarbij kun je bijvoorbeeld denken aan de kredietcrisis en de economische crisis, die echt wel hun stempel zullen drukken op deze generatie. 

Jongeren denken dat er geen grenzen meer zijn en groeien op tot burgers voor wie niet het welzijn, maar slechts uiterlijkheden belangrijk zijn. “Alles kan, alles mag en niets heeft consequenties.’’ Hun ouders zouden volgens onderzoeker Lampert: “moeten zorgen voor balans, voor reflectie, maar hebben vaak weinig tijd, zijn niet zelden gescheiden en gaan dan uit schuldgevoel alles goed vinden. In plaats van hun kinderen te leren af en toe een stapje terug te doen, stimuleren ze juist een constante prikkeling.”
Gelukkig is het niet helemaal kommer en kwel, wat Spangenberg en Lampert ons voorleggen. Met ongeveer de helft van deze generatie zal het volgens hen uiteindelijk wel goed komen maar, “het gevolg zal zijn dat de ene groep straks alles heeft en de andere niets.’’
De auteurs verdelen deze jongste generatie in twee groepen. De eerste zijn de ‘assertieven’. Deze jongeren komen altijd en overal voor zichzelf op, zijn pragmatisch en kunnen zichzelf goed redden. Maar ze lijden ook aan narcisme en overmoed. Volgens Martijn Lampert ”blinkt deze groep niet uit in solidariteit met andere groepen. Ze eisen vaak respect zonder respect voor anderen te tonen.’’ De tweede groep is die van de ‘buitenstaanders’; zij hebben minder respect voor mensen op hoge posities en zijn minder betrokken bij politiek en samenleving. Spangenberg: “Ze hebben sterke behoefte aan orde en regelmaat en voelen zich boven alles tekort gedaan.’’ 

Ik heb moeite te geloven dat de kwalificatie ‘goed gekomen’ op één van de beide groepen toegepast kan worden. Maar dat terzijde. Het is verleidelijk steeds meer te citeren, maar u kunt ook zelf het boek lezen om uw eigen citaten uit te zoeken. Misschien is het wel goed als we het allemaal lezen; zeker politici die er moeite mee hebben dat hun doorgeschoten vrijheidsideologie wordt aangewezen als een opvoedkundige pest voor de jeugd, zoals dit kort geleden bleek in het debat van de Tweede Kamer met minister Rouvoet. Ben ik kippig als ik bij VVD en D66 sterke affiniteit bespeur met de eerste groep en bij de SP met de tweede? En Wilders profileert zich uiteraard als de assertieve buitenstaander.

Agenten verdienen beter
Wat lijkt het soms op een kippenhok, waar een vos is binnengedrongen. De Tweede Kamer bedoel ik. Nu reageren
Kamerleden van verschillende fracties weer geschokt op onthullingen van RTL Nieuws over het declaratiegedrag van de politietop en kakelen luidkeels om opheldering door PvdA-minister Ter Horst van Binnenlandse Zaken. Maar, eerlijk is eerlijk, ze maken zich vaak druk over zaken die minder de moeite waard zijn. 

Korpschefs van de Nederlandse politie ontvangen blijkbaar boven op hun salaris soms opvallend hoge vergoedingen voor onder meer het draaien van piketdiensten en voor hun woningen, blijkt uit onderzoek van RTL naar het factureer- en declaratiegedrag van de politiecommissarissen. Zo ontvangt de plaatsvervangend korpschef van Amsterdam, jaarlijks bijna 12.000 euro voor het draaien van piketdiensten, waarbij hij 24 uur per dag bereikbaar moet zijn.[4] 

Wie zich afvraagt hoe het zover heeft kunnen komen, moet eens even terugdenken aan de periode in onze geschiedenis waarin het Chinese volkslied The East is Red, bij ons werd gezongen als het Oosten is Paars. Hierin was sprake van een accentverschuiving van gelijkheidsbevordering naar vrijheidsbevordering, of wat concreter: van socialisme naar liberalisme. Paul Schnabel[5] formuleerde dat enigszins wollig als een verschuiving van kwantitatief naar kwalitatief individualisme[6]. Hierdoor werden object en subject van maakbaarheid aan verschuiving onderhevig. We probeerden niet meer de maatschappij te maken, maar lieten het individu zichzelf maken. De politiek bemoeide zich daar slechts zijdelings mee door zich op te stellen als aanbieder van bepaalde faciliteiten, maar maatschappelijke vraag (zeg maar: markt) en individuele burger mochten de gang van zaken bepalen. Een aantrekkelijke toegift van Paars was, dat we ons als individuele burgers niets meer van christelijke mores, deugden of gewoonten hoefden aan te trekken. Voor individuen die voor dit ‘evangelie’ gevoelig zijn, draait dit gemakkelijk uit op: ‘mijn limiet is wat de markt me wil betalen’, een mentaliteit die in niet geringe mate heeft bijgedragen aan de nog steeds voortwoekerende rot in ons economische en financiële bestel. Zelfs overheidsdienaren blijken gevoelig te zijn voor deze mentaliteit. Ook politiecommissarissen. Gewone agenten zouden dat misschien ook wel willen zijn, maar die houden we nog maar even gevangen in een systeem van vaste salarisschalen en vergoedingen. De tijd dat overheidsdienaren tevreden waren met een lager salaris dan in het bedrijfsleven werd geboden, in ruil voor werkzekerheid en het besef dat ze een maatschappelijk belangrijke functie vervulden was, wat Paars betrof, achterhaald. 

Als u meent dat financiële en economische crises geen relatie hebben met het Paarse marktdenken, moet u bij de volgende verkiezingen vooral op de VVD en D66 stemmen, om bewijs van uw ongelijk te krijgen.  

Gelukkig horen we van burgemeester Jorritsma[7] dat de korpsleiding van Flevoland ruimschoots binnen de Balkenende-norm blijft, en zich daarmee houdt aan alle kaders die door de wet- en regelgeving worden gesteld. ”Dat door de berichtgeving nu een beeld ontstaat van een 'graaicultuur' bij de politie in Nederland, is betreurenswaardig, onjuist en schaadt de politie", laat zij in een verklaring weten.
Volgens mij hoeft ze daar helemaal niet bang voor te zijn; de gewone burger ziet echt wel dat die ‘graaicultuur’ niet bij ‘de politie’ heerst; hooguit bij de korpsleiding. Hoe verklaar je anders dat de ‘beschikbaarheidtoeslag’ van een leidinggevende hoger is dan van een agent? Je kunt je voorstellen dat er een verschil in beloning kan zijn op het moment dat ze daadwerkelijk productief bezig zijn, maar boeklezend of slapend wachten op een telefoontje kunnen ze beide even goed. En wat bewijst die Balkenende-norm eigenlijk? Tegenwoordig kan blijkbaar iedereen die een veel te hoog salaris krijgt ermee weg komen, als hij beweert dat hij toch binnen de Balkenende-norm blijft.

Ze hebben niet geluisterd
Eerder dit jaar schreef ik in een piketpaaltje[8] “Het is maar de vraag of de in een overwinningsroes verkerende Singhalese machthebbers in staat zijn om niet weer dezelfde fouten te maken die het probleem in de eerste plaats veroorzaakt hebben. Als ze het niet over hun hart kunnen verkrijgen de Tamils een eerlijke, gelijkberechtigde plaats in hun staat te geven, is het alleen maar aftellen tot de volgende explosie. Een aandachtspuntje voor ons eigen Ministerie van Buitenlandse Zaken, de EU en de VN, zou ik denken" .

Nu, ruim een half jaar later wordt het duidelijk dat de Srilankaanse overheid heel goed in staat is dezelfde fouten te maken en dat de buitenwereld zonder moeite het probleem voor opgelost houdt als er geen kogels meer rondvliegen.

Wat er momenteel in het noordoosten van Sri Lanka gebeurt, weet bijna niemand. De toegang van hulporganisaties tot de Tamilvluchtelingenkampen is zeer beperkt. Journalisten komen het gebied niet in, mensenrechtenorganisaties evenmin, zodat onafhankelijke bevestiging van de gruwelverhalen die de ronde doen, niet kan worden verkregen. Maar, als het zo stil is, mag je gerust het ergste vrezen. 

Hoewel inmiddels de helft van de geïnterneerde Tamils weer is vrijgelaten en de overige 136.000 vluchtelingen uiterlijk 31 januari mogen vertrekken, is er geen reden zich te verheugen over hun lot. “Via familie, kennissen en internetbronnen weet ik dat deze mensen door de autoriteiten doelbewust worden verspreid over het noordoosten van Sri Lanka. Velen mogen niet terugkeren naar huis – als dat er nog staat. Familieleden zijn elkaar kwijt. Ouders kunnen hun kinderen niet terugvinden, omdat hun gezin gescheiden werd over verschillende kampen. Veel vrijgelaten Tamils belanden opnieuw in andere opvangkampen, als ze niet bij familie onderdak kunnen vinden’’, aldus een in Nederland wonende Tamil. En daar blijft het niet bij, volgens de Amerikaanse Tamilcampagne Break the Silence. “Elke nacht worden kinderen ontvoerd. Jonge meisjes, vaak niet ouder dan dertien tot vijftien jaar, worden aan de lopende band verkracht door militairen. Mensen verhongeren en er is een generatie van Tamilkinderen die armen en benen moet missen, terwijl hen medicatie wordt onthouden”. 

Des te opvallender is de stilte die heerst in de internationale politieke milieus, nu het stof van de strijd tegen de Tamil Tijgers is gedaald. In de Verenigde Naties klinkt geen oproep voor een onderzoek, er is geen internationaal arrestatiebevel tegen president Rajapakse[9] afgekondigd en er dreigt geen economische boycot tegen de Singhalese meerderheid, aldus het Nederlands Dagblad[10]. 

Het gewelddadige en onverzoenlijke optreden van overheid en leger draagt er niet aan bij dat de Tamils zich bij de realiteit zullen aanpassen. Het wakkert zelfs de droom van een min of meer autonome Tamilstaat in Sri Lanka opnieuw aan. Men beweert dat ruim vijfduizend Tamil Tigers zijn ontsnapt aan het bloedbad in de ‘no fire-zone’. In het buitenland wordt gewerkt aan de vorming van een ‘transnationale voorlopige regering van Tamil Eelam’[11]. Uit die hoek wordt gewaarschuwd dat Tamils hun ondergang als natie door ”opzettelijke dood en verdwijning, gedwongen assimilatie, etnische zuiveringen en kolonisatie’’ niet lijdzaam zullen afwachten. De kaarten worden dus geschud voor een tweede ronde, die net zo bloedig belooft te worden als de vorige.

  
     Jelte Huizenga

[1] De stille generatie (1931-1940): Weet wat het is te leven met onzekerheid, onderdrukking en schaarste. De eerste generatie waarvan een aantal vrouwen ook ging werken en economisch onafhankelijk werd.

[2] De protestgeneratie (1941-1955): Ook wel de babyboomgeneratie genoemd. Kreeg les in grote klassen, kwam tot wasdom in een periode van grote welvaartsstijging en kende geen armoede of massale werkloosheid. De jongeren van toen stonden veel kritischer in het leven dan hun ouders.

[3] Voor achtergrondinformatie en de produkten van deze organisatie, zie http://motivaction.nl/153/d:779/Nieuws/Artikelen/Motivaction_uitgave-De-grenzeloze-generatie-verschijnt-30-november/sid/108ff97682/

[4] ND 30-11-09. In mijn nautische jaren noemde we deze dienst ‘boordwacht’ en je kreeg er niets voor betaald. Waarschijnlijk dacht de rederij dat je al genoeg beloond was, omdat je je geld niet aan de wal kon uitgeven.

[5] sinds 1997 directeur van het Sociaal Cultureel Planbureau

[6] wie deze alinea zonder weerzin tegen de stijl en het taalgebruik heeft gelezen, kan met vrucht kennis nemen van het hele, niet al te gemakkelijke, maar toch lezenswaardige artikel op http://www2.eur.nl/fw/law/texts/paars.htm

[7] AV 01-12-09

[8] 090522 Piketpaaltjes 127

[9] Waarom alleen tegen Rajapakse? Waarom niet ook tegen de Tamil Tigers als organisatie die moord en doodslag tegen Tamils en Singhalezen beoefende als politieke drukmiddelen?

[10] ND 28-11-09 in een uitgebreid artikel over het harde lot van de Tamilminderheid op Sri Lanka. Gelukkig is er niet alleen sprake van rampspoed op het oude Serendip; je kunt er ook heel romantisch in het huwelijk treden voor slechts € 1780; goedkoper dus dan in Nederland, als je niet je hele familie meeneemt.

[11] Dit lijkt wel newspeak voor ons begrip in WO II: een regering in ballingschap.