Hoofdstuk 11 - Een betrouwbaar bestuur

Inleiding

Bij de ChristenUnie staat de samenleving centraal. Een samenleving die het werk is van inwoners en maatschappelijke verbanden samen. De gemeente heeft vooral als taak de samenleving te versterken en staat dus niet boven, maar naast mensen. De lokale overheid regelt zaken die van gemeenschappelijk belang zijn: van straten en riolen tot gezondheidszorg. Inwoners moeten een beroep kunnen doen op de overheid als hun vrijheid, gezondheid, veiligheid of bestaanszekerheid in het geding is. Voor de een geldt dat meer dan voor de ander. Daarom zijn kaders en normen nodig. De gemeente neemt de verantwoordelijkheid van de maatschappelijke verbanden in Almere niet over. Maar zij beschermt wel hun ruimte om verantwoordelijkheid te kunnen nemen en ondersteunt hen daarbij.

De ChristenUnie wil in haar werk in de gemeenteraad via luisteren, agenderen en samenwerken resultaten behalen. Het wel of niet deelnemen in een coalitie is daarbij niet doorslaggevend. Het innemen van standpunten in de raad wordt primair bepaald door de uitgangspunten van de partij, die o.a. zijn vastgelegd in ons verkiezingsprogramma. Als fractie willen we betrouwbaar en constructief bekend staan in Almere. Vrede en recht vinden we niet alleen in woorden maar ook in onze houding en in ons handelen. De ChristenUnie wil zich daarin laten leiden door wat de Heer van mensen vraagt: ‘Niet anders dan recht te doen, trouw te betrachten en nederig de weg te gaan van je God’ (Micha 6:8). 

De ChristenUnie wil bijdragen aan het bouwen aan vertrouwen door:

• Open, herkenbaar en betrokken aanwezig te zijn in Almere.
• In te zetten op goede relaties met inwoners.
• Geen ‘politieke spelletjes’ te spelen maar integer en vanuit de inhoud te werken.
• Ervoor te zorgen dat politieke processen zoveel mogelijk in de openbaarheid plaatsvinden.
• Te streven naar gezond dualisme met enerzijds een coalitie die samenwerkt op basis van een duidelijk coalitieakkoord en onderling vertrouwen en anderzijds een gemeenteraad die kan controleren en agenderen.
• Het onderwerp integriteit en bejegening continu aandacht te geven via tweejaarlijkse bijeenkomsten zodat dilemma’s regelmatig besproken worden en naast de burgemeester een tweede vertrouwenspersoon aan te stellen, waarbij ervoor wordt gezorgd dat er altijd een man en een vrouw vertrouwenspersoon zijn.

Het stadhuis als voorbeeld

Wij zijn ervan overtuigd dat goed bestuur en sterk moreel en integer leiderschap de basis vormen voor een bloeiende lokale samenleving. Er ligt een verantwoordelijkheid bij zowel de raad, het college als de ambtenaren om het goede voorbeeld te geven in woord en daad. Volgens de ChristenUnie betekent dit:

• Werken aan een gezonde organisatiecultuur waarbij de waarden van vertrouwen, integriteit, resultaatgerichtheid en klantgerichtheid centraal staan.
• Een toegankelijke gemeente, zowel telefonisch, digitaal als fysiek. Het stadhuis als een ontmoetingsplek voor alle burgers.
• Inzetten op goed werkgeverschap (in- en doorstroombeleid, carrièreperspectief, aandacht voor diversiteit en inclusiviteit en actief antidiscriminatie- en racismebeleid).
• Zo min mogelijk inhuur van extern personeel en waar dit gebeurt met stevige toetsing op inhoudelijke en financiële kaders.
• Communiceren in heldere en begrijpelijke taal voor alle inwoners (taalniveau B1).

Samen met de inwoners

De ChristenUnie wil dat Almeerders zoveel mogelijk zelf verantwoordelijkheid nemen voor het eigen handelen en – samen met anderen en de overheid – de zorg voor de samenleving oppakken. De gemeente moet op haar beurt dan wel open staan voor initiatieven van inwoners, maar ook voor initiatieven van instellingen, verenigingen, bedrijven en kerken. Vooral als die het algemeen belang op het oog hebben. Hierbij past een overheid die meedenkt, participeert, drempels verlaagt en faciliteert. De ChristenUnie stimuleert dat inwoners zichzelf organiseren in bijv. coöperaties en daarmee verantwoordelijkheden op zich nemen op het gebied van duurzaamheid, zorg, lokale economie of wijkbeheer. Meer verantwoordelijkheid van inwoners vraagt om minder regels van de gemeente, om minder administratieve lasten en bureaucratie en meer flexibiliteit van raad en college.

De ChristenUnie wil inzetten op het meedenken van inwoners, via platforms en andere organisaties voorafgaande aan beleidsvorming in de raad. Inwonersinitiatieven willen we ruimhartig verwelkomen en inwonerparticipatie stimuleren wij omdat we ervan overtuigd zijn dat het goed is gebruik te maken van de kennis en ervaring van onze inwoners. Wel letten we erop dat de gemeenteraad vanaf het begin heel duidelijk is over het samenspel en de ruimte die er is voor participatie. Dat betekent aan de ene kant niet pas het gesprek aangaan als keuzes al gemaakt zijn en aan de andere kant ook geen ongecontroleerde inwonerparticipatie. Dat vraagt om duidelijke financiële en technische kaders.

• In Almere gaan we, vanuit vertrouwen, actief werk maken van ‘right to challenge’ (uitdaagrecht): het recht om als bewoners de gemeente uit te dagen en aan te geven dat je een voorziening zelf in stand wilt en kunt houden.
• De ChristenUnie wil dat continue burgerparticipatie een vanzelfsprekende en grote plaats inneemt bij de (invoering van de) Omgevingswet.
• Inwonerpeilingen, experimenten met nieuwe vormen van vertegenwoordiging en andere manieren om inwoners te betrekken bij de besluitvorming moeten aanvullend zijn op het mandaat dat via de verkiezingen door de inwoners is gegeven. Het lokaal bestuur blijft eindverantwoordelijk.
• Raadsleden zijn gekozen om zorgvuldig alle belangen af te wegen en weloverwogen besluiten te nemen. Daarom is de ChristenUnie tegen een raadgevend referendum. Een correctief referendum kan in voorkomende gevallen dienen als ‘noodrem’ bij voorstellen die door de raad zijn aangenomen.
• De ChristenUnie wil zich inzetten om de inspraak van jongeren te verbeteren. De beslissingen die wij nu nemen, gaan over hun toekomst. De gemeente betrekt de jongerenraad actief, organiseert gastlessen en nodigt jongeren proactief uit deel te nemen aan relevante debatten.
• Meer vertrouwen, minder regels: Elk jaar komt het college met voorstellen voor regels die geschrapt, vereenvoudigd of samengevoegd kunnen worden.
• Indieners van burgerinitiatieven worden niet van het kastje naar de muur gestuurd. De gemeentelijke organisatie hanteert hiervoor een eenvoudig (wijk/buurtgericht) systeem/loket.
• Wijken krijgen meer eigen mogelijkheden om keuzes te maken die passen bij de wijk.

Financiën

Van de gemeente verwachten wij dat zij een betrouwbare, goede rentmeester is van de beschikbare middelen. Het gaat om gemeenschapsgelden, die hetzij via de afdracht van de Rijksoverheid, hetzij via de gemeentelijke belastingen zoals de Onroerende Zaak Belasting (ozb), door onze inwoners zijn opgebracht.

In de afgelopen jaren is het takenpakket van alle gemeenten flink uitgebreid. Hierbij zijn de financiële risico’s toegenomen. De beleidsvrijheid is beperkt en door bezuinigingen van de Rijksoverheid op de uitkering uit het Gemeentefonds ligt er een grote druk op het financieel beleid. Dat betekent dat, naast het uitgangspunt dat gemeenten voldoende geld van het Rijk moeten ontvangen om hun taken goed te kunnen uitvoeren, Almere de komende periode uitgaven en inkomsten in evenwicht moet brengen. De ChristenUnie staat voor een efficiënt financieel beleid en het goed in beeld hebben en beheersen van risico’s.

Bij bezuinigingen wil de ChristenUnie de posten die te maken hebben met de nood van individuele inwoners, zorg, veiligheid, beheer en onderhoud van bestaande voorzieningen zo veel mogelijk ontzien. Uiteraard moet er voor mensen met weinig financiële draagkracht, maatwerk mogelijk zijn.

• De gemeente heeft als doelstelling dat duurzaam en circulair wordt ingekocht. Keuzes en resultaten zijn meetbaar.
• Misbruik van voorzieningen moet worden voorkomen en als dit wel gebeurt is een actieve aanpak nodig. Tegelijk verlangen we van onze gemeente dat deze naast mensen staat en maatwerk levert.
• Spaarzaamheid en een behoudende financiële koers zijn leidend, dus geen risicovolle investeringen.
• Bij gezond financieel beleid horen voldoende reserves om calamiteiten te kunnen opvangen. Structurele uitgaven moeten met structurele middelen begroot worden en dus niet met incidentele meevallers.
• De gemeente bereidt zich voor op de aflopende inkomsten uit gronduitgifte per 2029 door 50% van de inkomsten hieruit te reserveren.
• Zorg voor elkaar en zeker voor onze kwetsbare medemensen staat voorop bij het maken van financiële en beleidsmatige afwegingen.
• De lokale belastingdruk stijgt in principe niet meer dan de inflatiecorrectie.
• De dienstverlening van de gemeente (heffingen en leges) is zoveel mogelijk kostendekkend.
• Bij problemen die de gemeentegrenzen overstijgen moet worden gezocht naar samenwerking en solidariteit binnen de regio om zo mogelijk tot financiële afspraken te komen of een gezamenlijke lobby te organiseren.